Χειροπρακτική
Περιεχόμενα
- Τι είναι η Χειροπρακτική;
- Η Ιστορία της Χειροπρακτικής
- Χειροπρακτική Εκπαίδευση
- Η Κατάσταση στην Ελλάδα
- Eίναι οι Χειροπράκτες ιατροί;
- Από την Θεωρία στην Πράξη
- Πως γίνονται οι ανατάξεις;
- Αποτελέσματα της ανάταξης
- Ποιά είναι τα στάδια της Χειροπρακτικής αγωγής;
- Υπάρχουν παρενέργειες της Χειροπρακτικής αγωγής;
- Ποιές είναι οι πιο συχνές παθήσεις που αντιμετωπίζονται με την Χειροπρακτική;
- Γιατί να επιλέξω την χειροπρακτική;
Τι είναι η Χειροπρακτική;
Η Χειροπρακτική είναι ένας αυτόνομος και ανεξάρτητος κλάδος υγείας, αναγνωρισμένος στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ).
Η επιστημονική της υπόσταση στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:
Κλινική Εμπειρία - Εκπαίδευση - Έρευνα
Οι Χειροπράκτες είναι ειδικευμένοι στην διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη επώδυνων μυοσκελετικών καταστάσεων, ιδίως της σπονδυλικής στήλης, με την εφαρμογή ειδικών θεραπευτικών χειρισμών που ονομάζονται ανατάξεις (manipulation). Ο κύριος στόχος των ανατάξεων είναι η δια των χειρών διόρθωση της αρθρικής δυσλειτουργίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ύφεση του πόνου, την χαλάρωση των μυϊκών συσπάσεων και την απελευθέρωση τυχόν παγιδευμένων νεύρων.
Για τον επίσημο ορισμό της Χειροπρακτικής, παραπέμπουμε τον αναγνώστη στην σχετική ιστοσελίδα του Π.Ο.Υ.
(http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/43352/1/9241593717_en g.pdf?ua=1)
Η Ιστορία της Χειροπρακτικής
Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της σύγχρονης Ιατρικής, χρησιμοποιούσε διάφορους χειρισμούς στις αρθρώσεις και στην σπονδυλική στήλη, την οποία θεωρούσε συχνά πηγή προέλευσης πολλών παθήσεων. Φαίνεται, όμως, πως όλοι οι αρχαίοι λαοί είχαν εντάξει τους θεραπευτικούς χειρισμούς στην θεραπευτική τους παράδοση, ενώ υπάρχουν ακόμα και σήμερα φυλές της Αφρικής, των οποίων οι ‘μάγοι-θεραπευτές’ κάνουν τέτοιες θεραπείες. Η σύγχρονη και επιστημονικά τεκμηριωμένη Χειροπρακτική δημιουργήθηκε στις Η.Π.Α το 1885, από έναν εναλλακτικό θεραπευτή ονόματι D.D. Palmer. Ήταν ο πρώτος που συγκέντρωσε και μελέτησε συστηματικά αυτές τις μορφές θεραπείας, που διαδίδονταν ΄διά στόματος’ από γενιά σε γενιά, και δημιούργησε έναν θεραπευτκό κλάδο, που έγινε σταδιακά ο μεγαλύτερος κάδος υγείας στην Αμερική, μετά την ιατρική και την οδοντιατρική. Η ελληνική ρίζα του ονόματος αυτής της ‘νέας’ επιστήμης (Χειρ + Πράττω), προτάθηκε από έναν Έλληνα συνεργάτη του Palmer. Επειδή, όμως, η Χειροπρακτική δεν εξελίχθηκε μέσα στους κόλπους της κλασσικής ιατρικής, πολεμήθηκε από τον υπόλοιπο ιατρικό κόσμο, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η αναγνώρισή της σε πολλές χώρες. Εντούτοις, σήμερα είναι πλεον μια καταξιωμένη επιστήμη, με σημαντική συμβολή στην έρευνα των μυοσκελετικών παθήσεων και του σπονδυλικού πόνου. Διδάσκεται σε πανεπιστημιακές σχολές, 5 ετους φοίτησης, επιπέδου Master, και οι Χειροπράκτες θεωρούνται ως ειδικοί της σπονδυλικής στήλης. Είναι μάλιστα ο πρώτος κλάδος υγείας που διαθέτει Ευρωπαικό πρότυπο παρεχόμενων υπηρεσιών απο το CEN (EN 16224:2012+A1:2014).
Χειροπρακτική Εκπαίδευση
Η Χειροπρακτική διδάσκεται σε πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού. Η διάρκεια σπουδών στις Ευρωπαικές σχολές είναι 5 έτη Όλες οι σχολές ακολουθούν το μοντέλο της συνθήκης της Μπολώνια για την εκπαίδευση, δηλαδή 3 έτη Bachelor + 2 Master (300 ECTS). Οι αναγνωρισμένες σχολές ακολουθούν τις προδιαγραφές που θέτει ο ανεξάρτητος οργανισμός πιστοποίησης σπουδών Χειροπρακτικής, το Council of Chiropractic Education, που είναι αναγνωρισμένο από το European Association for Quality Assurance in Higher Education (ENQA). Υπάρχουν 2 αναγνωρισμένες σχολές την Αγγλία, 1 στην Δανία, 1 στην Ισπανία, 2 στην Γαλλία, 1 στην Ελβετία, περι τις 10 στην Αμερική, 2 στον Καναδά, 1 στην Βραζιλία, 1 στην Ν. Αφρική και 2 στην Ιαπωνία. Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει όλα τα ιατρικά μαθήματα, που είναι κοινά με των υπολοίπων κλάδων υγείας, με έμφαση στις παθήσεις του νευρομυοσκελετικού συστήματος, στην ακτινοδιαγνωστική καθώς και στα αμιγή μαθήματα χειροπρακτικών τεχνικών και εμβιομηχανικής.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, παρότι η εξάσκηση της Χειροπρακτικής είναι νόμιμη με απόφαση του ΣτΕ, δεν υφίσταται προς το παρόν νομοθετική κατοχύρωση του επαγγέλματος ούτε προστασία του τίτλου των Χειροπρακτών. Αυτό δυστυχώς γίνεται αιτία να παρουσιάζονται πολλοί ως Χειροπράκτες, χωρίς πραγματικά να έχουν εκπληρώσει τον υψηλού επιπέδου κύκλο σπουδών, που απαιτείται για την απόκτηση του πτυχίου και του τίτλου του Χειροπράκτη. Έτσι υπάρχει κίνδυνος για το ανυποψίαστο κοινό, που δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πως να αποφύγει τις κακοτοπιές.
Αυτή τη στιγμή, ο μόνος τρόπος για να μπορέσει κάποιος να είναι σίγουρος για το άτομο στο οποίο απευθύνεται, είναι να βεβαιωθεί οτι είναι μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Χειροπρακτών (www.chiropractic.gr). Τα μέλη του ΣΕΛΧ είναι υποχρεωτικά απόφοιτοι αναγνωρισμένων σχολών και έχουν υποβληθεί σε ετήσια πρακτική άσκηση μετά το πέρας των σπουδών τους, υπό την επίβλεψη κάποιου παλαιότερου μέλους του Συλλόγου.
Eίναι οι Χειροπράκτες ιατροί;
Όχι απαραίτητα. Στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο δύο Χειροπράκτες που είναι και κλασικοί ιατροί. Οι σπουδές της Χειροπρακτικής είναι ανεξάρτητες και οδηγούν αποκλειστικά σε πτυχίο Χειροπρακτικής. Ένας ιατρός θα χρειαστεί να σπουδάσει επιπλέον και την Χειροπρακτική, προκειμένου να αποκτήσει την διπλή ιδιότητα.
Από την Θεωρία στην Πράξη
Η επιστήμη της Χειροπρακτικής διαθέτει βασικές θεωρίες, πάνω στις οποίες βασίζει την θεραπευτική της προσέγγιση. Οι πιο βασικές αρχές που διέπουν την επιστημονική της θεώρηση είναι οι ακόλουθες:
- Η καλή λειτουργία του οργανισμού εξαρτάται από την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Έτσι, όταν κάτι εμποδίζει την διέλευση της νευρικής ενέργειας, εμποδίζει την ικανότητα του οργανισμού για ομοιόσταση και αυτο-ίαση, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ασθένειας.
- Η σπονδυλική δυσλειτουργία, που χαρακτηρίζεται από μετατόπιση των σπονδύλων και δίσκων, μπλοκάρισμα των αρθρώσεών τους και τοπική μυική ένταση, γίνεται συχνά αιτία διαταρραχής των εξερχόμενων νευρικών ριζών, δημιουργίας επώδυνων συνδρόμων καθώς και κακής λειτουργίας του νευρο-μυικού συντονισμού και ελέγχου της κίνησης.
- Η διόρθωση αυτών των σπονδυλικών δυσλειτουργιών, με την εφαρμογή κατάλληλων xειρισμών (ανατάξεων), επελευθερώνει τα νεύρα, χαλαρώνει τους μυς, επαναφέρει την σωστή κινητικότητα των αρθρώσεων και επιτρέπει στους αντανακλαστικούς ρυθμιστικούς μηχανισμούς να επαναφέρουν την ομαλότητα στο σώμα. Βοηθούν, δηλαδή, τον οργανισμό να αυτο-ιαθεί.
Στην κλινική πράξη διαπιστώνουμε ότι, με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται μια κατά το δυνατόν συντομότερη ύφεση των ενοχλήσεων και μια ουσιαστική αντιμετώπιση πολλών παθήσεων που σχετίζονται με την δυσλειτουργία της σπονδυλικής στήλης.
Πως γίνονται οι ανατάξεις;
Οι ανατάξεις περιγράφονται ως επιδέξιες ωθήσεις των αρθρώσεων, πέραν του ορίου της φυσιολογικού τους εύρους κίνησης. Η εφαρμογή της ώθησης είναι σύντομη και ξαφνική, έχει ψηλή ταχύτητα εκτέλεσης, αλλά μικρό εύρος και χαμηλό βάθος. Με αυτήν την ώθηση επιτυγχάνεται ξεμπλοκάρισμα της άρθρωσης, χωρίς κίνδυνο κάκωσης. Εκείνη την στιγμή μπορεί να ακουστεί ένα "κρακ", ένας ήχος που παράγεται όταν οι αρθρικές επιφάνειες απομακρύνονται στιγμιαία.
Ταυτόχρονα, η κατεύθυνση εφαρμογής της ώθησης είναι τέτοια που να διορθώνει το εκάστοτε πρόβλημα, ανάλογα με την κατεύθυνση της μετατόπισης ή της αρθρικής υποκινητικότητας. Έτσι μπορεί να χρειάζεται η ανάταξη να γίνει σε κατεύθυνση κάμψης, έκτασης, στροφής ή πλάγιας κάμψης, ανάλογα με τον εκάστοτε κινητικό περιορισμό που υπάρχει. Οι ανατάξεις είναι ως επί το πλείστον ανώδυνες.
Γίνεται αντιληπτό ότι τόσο η εξακρίβωση των χαρακτήρων της σπονδυλικής δυσλειτουργίας όσο και η ακριβής διόρθωση της απαιτούν υψηλού βαθμού κατάρτιση, εμπειρία και επιδεξιότητα.
Αποτελέσματα της ανάταξης
Με τις ανατάξεις των σπονδύλων επέρχεται:
- Ύφεση του πόνου
- Κινητοποίηση των μπλοκαρισμένων αρθρώσεων
- Απελευθέρωση των νευρικών ριζών
- Διόρθωση της μετατόπισης των σπονδύλων και των δίσκων
- Μυική χαλάρωση
- Γενικότερη ευεξία
Ποιά είναι τα στάδια της Χειροπρακτικής αγωγής;
1η επίσκεψη: Στην πρώτη συνάντηση θα περιγράψει ο ασθενής τα συμπτώματά του. Ο Χειροπράκτης θα τον ρωτήσει σχετικά με το είδος των ενοχλήσεων, την εντόπιση, χαρακτήρα, διάρκεια και έντασή τους, για το πως ακριβώς ξεκίνησε το πρόβλημα και μέσα από ποιό μηχανισμό κάκωσης, καθώς και το πότε χειροτερεύουν ή καλυτερεύουν. Θα θέλει να ξέρει το ιστορικό παρόμοιων ενοχήσεων στο παρελθόν καθώς και την γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Στη συνέχεια θα προβεί στην εξέταση της περιοχής που πάσχει, για να διαπιστώσει την έκταση και το είδος του προβλήματος καθώς και τις σπονδυλικές δυσλειτουργίες που υπάρχουν, προκειμένου να διαπιστώσει αν και πως θα μπορέσει να τις διορθώσει. Θα περιγράψει στον ασθενή τα ευρήματά του και το πλάνο της θεραπείας και θα ζητήσει την συγκατάθεση του ασθενούς για την έναρξη της θεραπείας.
Οι πρώτες συνεδρίες: Οι πρώτες θεραπευτικές συνεδρίες γίνονται σχετικά συχνά, περίπου 2-3 φορές την βδομάδα. Μόλις επέλθει σαφής βελτίωση, αρχίζουν να αραιώνουν, σε 1 φορά τη βδομάδα, 1 φορά κάθε 2 βδομάδες και σταδιακά και πιο αραιά. Είναι πολύ σημαντικό να ακολουθηθεί αυτό το σχήμα με την πιο εντατική φάση της θεραπείας στην αρχή, προκειμένου να επιτευχθούν αποτελέσματα που θα κρατήσουν, χωρίς κίνδυνο υποτροπής από πρόωρη διακοπή της θεραπείας. Συνήθως η οξεία φάση υποχωρεί μετά από 4-6 συνεδρίες, οπότε περνάμε σε ένα πιο αραιό σχήμα, μέχρι την πλήρη αποκατάσταση.
Αναμνηστικές συνεδρίες: Στη συνέχεια, και ανάλογα με την φύση και χρονιότητα του προβλήματος, μπορεί να χρειάζονται αραιά (1 φορά τον μήνα, 1 φορά το δύμηνο, τρίμηνο κ.ο.κ) κάποιες αναμνηστικές συνεδρίες προκειμένου να υπάρχει συντήρηση.
Υπάρχουν παρενέργειες της Χειροπρακτικής αγωγής;
Σοβαρές παρενέργειες είναι εξαιρετικά σπάνιες. Η διεθνής βιβλιογραφία τις υπολογίζει περί τις 1 περίπτωση ανά 1000000 ανατάξεων.
Ίσως υπάρξει μετά την πρώτη φορά, μια αντίδραση στη θεραπεία, που υποχωρεί από μόνη της, μετά από λίγα λεπτά έως 48 ώρες. Στα συμπτώματα τέτοιων αντιδράσεων, που μπορεί να προκύψουν με μια συχνότητα μέχρι 10 ανά 100 ανατάξεις, περιλαμβάνονται:
- αίσθημα κούρασης
- μυαλγία
- πονοκέφαλος
- ζαλάδα
- επιδείνωση των συμπτωμάτων, που ακολουθείται, όμως, απο βελτίωση
Ποιές είναι οι πιο συχνές παθήσεις
που αντιμετωπίζονται με την Χειροπρακτική;
- Αυχενική Συνδρομή
- Αυχενική Ριζίτις (αυχενοβραχιόνιο σύνδρομο)
- Πονοκέφαλος αυχενικής προέλευσης
- Ημικρανία
- Κεφαλαγία Τάσεως (Tension Headache)
- Κακώσεις του Αυχένα τύπου whiplash
- Ίλιγγος και ζάλη αυχενικής προέλευσης
- Δυσλειτουργία Κροταφογναθικής Άρθρωσης
- Σύνδρομα Θωρακικής Εξόδου
- Σύνδρομο Πρόσκρουσης Ώμου
- Παγωμένος Ώμος
- Επικονδυλίτις
- Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (σε αρχικό στάδιο)
- Ραχιαλγία
- Μεσοπλεύρια Nευραλγία
- Σύνδρομα Μυοπεριτοναϊκού πόνου (Trigger Points)
- Οξεία και Χρόνια Οσφυαλγία
- Ισχιαλγία
- Δισκοκήλη (συνδυαστικά με μηχανική αποσυμπίεση και μέθοδο McKenzie)
- Σύνδρομο Ιερολαγωνίου Αρθρώσεως
- Επώδυνο Ισχίο και Γόνατο
- Πελματιαία Απονευροσίτις
Γιατί να επιλέξω την χειροπρακτική;
Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες σχετικά με την αποτελεσματικότητα της Χειροπρακτικής και την ικανοποίηση των ασθενών που απευθύνονται στους χειροπράκτες, οι πιο σημαντικοί λόγοι που επιλέγουν την Χειροπρακτική είναι:
- Άμεση και ουσιαστική αποτελεσματικότητα σε μια πληθώρα κοινών και συχνά καθηλωτικών μυοσκελετικών παθήσεων
- Σχετικά χαμηλό κόστος συγκριτικά με επεμβατικές θεραπείες ή άλλες μακροχρόνιες θεραπείες με μηχανήματα ψηλού κόστους
- Ελαχιστοποίηση χρήσης φαρμακευτικών σκευασμάτων
- Ικανοποίηση των ασθενών από το επίπεδο φροντίδας και εξατομικευμένης προσέγγισης που πρσφέρουν οι Χειροπράκτες
- Αποφυγή χειρουργείου
- Οι ορθοπεδικοί δεν έχουν να προσφέρουν κάτι άλλο από φάρμακα ή επέμβαση.
Η Φυσικοθεραπεία με τα κλασικά φυσικοθεραπευτικά μηχανήματα είναι συχνά αναποτελεσματική